۹ خرداد ۱۳۹۵

دیالوگی از فیلم شخصیت

فیلم شخصیت یا کاراکتر (به هلندی: Karakter) یکی از فیلم‌هایی است که ارزش چند بار دیدن را حتما دارد. این فیلم با کارگردانی مایک فن دایم (Mike van Diem) در سال ۱۹۹۷ ارائه شد، و توانست در همان سال، جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی را دریافت نماید. زبان فیلم هلندی است و بیشتر صحنه‌های آن در وروتسواف لهستان فیلم‌برداری شده است.

۸ خرداد ۱۳۹۵

آموزش روش خیام برای حل معادله درجه سه

چند روز پیش، به مناسبت روز بزرگداشت «حکیم عمر خیّام نیشابوری»، مطلب کوتاهی نوشتم که در آن، آثار و خدمات ارزنده او را، مرور کرده بودم. در این مطلب، به موضوع روش ترسیمی خیام برای حل کلاسی خاص از معادلات درجه سه اشاره کرده بودم. عده‌ای از دانشجویان و دوستان، در صحبت‌هایشان در این خصوص کنجکاو بودند و سئوالاتی را درباره آن مطرح می‌کردند. و این شد که به فکر افتادم، برای روشن‌تر شدن موضوع، و آشنایی هر چه بیشتر علاقه‌مندان با این روش خاص، یک فیلم آموزشی کوتاه را تهیه کنم تا از طریق فرادرس، در اختیار افراد علاقه‌مند و دانشجویان قرار گیرد.

۷ خرداد ۱۳۹۵

اکسیژن، شمشیر دو لبه

اکسیژن گازی است که بدون آن، انسان و هر موجود هوازی دیگری، در عرض چند دقیقه زندگی‌اش را از دست می‌دهد. اما اکسیژن، با این حال که یکی از لوازم اصلی زندگی است، یکی از دلایل مرگ ما نیز هست. اکسیژن یک شمشیر دو لبه است.

نام اکسیژن، از ترکیب دو کلمه یونانی اوکسیس (Oxys) به معنای اسید، ترش و تیز، و جنیس (Genes) به معنای سازنده و مایه، تشکیل شده است. چرا که در آن زمان، به اشتباه تصور می‌شد که همه اسیدها خاصیت خود را مرهون اکسیژن هستند و بدون آن، نمی‌توان اسید ساخت؛ به همین دلیل این ماده به نام اکسیژن، به معنی اسیدساز، تیزمایه یا ترش‌مایه نامیده شد.

۶ خرداد ۱۳۹۵

به چند و چون، نخواهد شد …

جفای این فلک دیگر، از این افزون نخواهد شد تو گویی لیلی ما را، کسی مجنون نخواهد شد
چنان می‌تازد این نحسی، به روی عرصه دنیا همای سعد، یاران را، مگر مقرون نخواهد شد؟
دمادم مِی‌پرستان را، قدح از خون دل باشد دلی بیش از دل ایشان، دگر محزون نخواهد شد
«خدا را، محتسب ما را، به فریاد دف و نِی بخش که ساز شرع از این افسانه بی‌قانون نخواهد شد»
دلی کز مِی جلا دارد، صفا بی‌انتها دارد ز زرق و برق این دنیا، دمی افسون نخواهد شد
اگر چه بار جاهل را، کشد پیری به دوش خویش ولی زین ابتلای وی، کسی ممنون نخواهد شد
گرم صد قرن از این دنیا، مرا عمری دگر باشد از این دل، مهر و عشق تو، دمی بیرون نخواهد شد
اگر زان لعل شیرینت، چشانی حلقه ما را بگیرد رونق این دوران، دلی پُر خون نخواهد شد
کلامی نیک می‌داند، غنیمت بشمرد دم را وگرنه کار این دنیا، به چند و چون، نخواهد شد

سیدمصطفی کلامی هریس

۶ خرداد ۱۳۹۵

 

توجه: بیت چهارم، تضمین از خواجه حافظ شیرازی است.

۳ خرداد ۱۳۹۵

ما در خانه خود غریبه‌ایم

پروژه ژنوم انسان که از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ اجرا شد، با خواندن دنباله ژنی کامل انسان به کار خود پایان داد. این پروژه، کماکان بزرگترین همکاری پروژه‌ای در حوزه زیست‌شناسی محسوب می‌شود. پروژه میکروبیوم انسان نیز، یک پروژه مشابه است که در سال ۲۰۰۸ با بودجه ۱۱۵ میلیون دلاری شروع به کار کرد. هر چند هنوز اهداف این پروژه به صورت کامل محقق نشده‌اند، اما دستاوردهای بسیار مهمی از این پروژه حاصل شده‌اند. هدف از اجرای این پروژه، یافتن نقشه کاملی از میکروب‌هایی است که به همراه سلول‌های بدن انسان، در داخل یا بر روی بدن انسان زندگی می‌کنند و برای زندگی انسان ضروری هستند.

۲ خرداد ۱۳۹۵

روایتی از فیلم کمال الملک

محمد غفاری، ملقب به کمال الملک، یکی از بزرگترین هنرمندان ایران زمین است و آثاری بی‌نظیر را برای فرهنگ و هنر ما، به یادگار گذاشته است. فیلم کمال الملک نیز، یکی از آثار سینمایی ماندگار علی حاتمی است، که به مرور بخشی از زندگی این نقاش شهیر ایرانی، پرداخته است. فیلم‌های علی حاتمی، قطعا ارزش چند بار دیدن را دارند؛ به ویژه دیالوگ‌های فیلم‌ها، که با سبک خاص وی نوشته شده‌اند، بسیار جالب توجه هستند و بعضا باید چندین و چند بار دیده و شنیده شوند، تا معنای کامل آن‌ها درک شود.

۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۵

نان مهربانی و نانوایی مهر

دیروز برای خرید نان به یکی از نانوایی‌های محله رفته بودم که با منظره و اتفاق جالبی روبرو شدم. یک نانوایی در خیابان ایرانشهر، ایده دیوار مهربانی را با استفاده از یک وایت‌برد و تعدادی مهره رنگی آهن‌ربایی پیاده‌سازی کرده بود. افرادی که قصد کمک به نیازمندان را دارند، می‌توانند با پرداخت هزینه‌ای، یک یا چند مهره رنگی را بگیرند و روی وایت‌برد نصب نمایند. افراد نیازمند هم، می‌توانند همین مهره‌ها را به نانوایی بدهند و در ازای آن، نان تهیه کنند. عکس این نوشته، مربوط به همان تخته سفید مهربانی است.

۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۵

خیام، مردی فراتر از زمان خود

امروز ۲۸ اردیبهشت، سالروز تولد حکیم عمر خیام نیشابوری، و روز بزرگداشت این فیلسوف، منجم، ریاضی‌دان، دانشمند و شاعر ایرانی است. با بررسی آثار به جای مانده از خیام، می‌توان به راحتی پی به این نکته برد که او، فراتر از زمان خود و به مراتب مدرن‌تر از هم عصران خود می‌زیسته است. رباعیات خیام، که بیشترین علت شهرت وی در نزد مردم ایران و خارج از ایران بوده است، گذشته از جاذبه‌های ادبی و شعری، یک رساله فلسفی عمیق است، که چکیده سال‌ها خردورزی این اندیشمند بزرگ بوده است.

۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۵

یک کتاب، یک داستان، یک خاطره

امروز به صورت اتفاقی، با همسرم به یک فروشگاه خاص رفتیم: فروشگاه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. در میان کتاب‌های داستان، چند مورد را دیدم که مرا به سال‌های انتهایی دهه شصت برد. برخی از این کتاب‌ها را در قالب جایزه از طرف پدر و مادرم، مدرسه و یا محل کار پدرم، دریافت کرده بودم. دیدن و ورق زدن این کتاب‌ها، بسیار بسیار لذت بخش بود. اما یکی از کتاب‌ها، بیش از همه برایم خاطره‌انگیز شد.

۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۵

هایپشیا، زنی فیلسوف در میدان شهر

فیلم آگورا (Agora) ساخته سال ۲۰۰۹، به کارگردانی آلخاندرو آمنابار سانتوس، یکی از جالب‌ترین آثار سینمایی مربوط به تاریخ علم و فلسفه است. داستان فیلم مربوط به سال‌های پایانی زندگی هایپشیا (Hypatia)، یک بانوی ریاضی‌دان، منجم و فیلسوف اهل اسکندریه است، که آخرین کتابدار کتابخانه بزرگ اسکندریه بوده است و در قرن چهارم و پنجم میلادی می‌زیسته است. هایپشیا، چهره‌ای بسیار شاخص است و نماد تاثیر و نقش زنان در پیشرفت علم و دانش بشری محسوب می‌شود.