۴ اسفند ۱۳۹۴

زرگرها و خط بریل

چند سالی است که بر روی بسته‌بندی داروها، برای راحتی نابینایان، نام و مشخصات دارو به صورت خط بریل نوشته می‌شود. در ابتدا این موضوع منحصر به داروهای خارجی بود؛ اما خوشبختانه شرکت‌های داروسازی داخلی نیز، این اقدام مثبت را شروع کرده‌اند، که قطعا جای تقدیر و تشکر ویژه دارد.

تا کنون چندین بار برایم پیش آمده است که برای تهیه دارو به داروخانه مراجعه کرده‌ام و مسئول فنی داروخانه، نتوانسته است به درستی نام دارو را بخواند. چندین بار داروی اشتباه تحویل گرفته‌ام و چندین بار نیز، مجددا به مطب پزشک تجویز کننده نسخه مراجعه کرده‌ام، تا از نسخه‌اش و خط حرفه‌ای خودش، رمزگشایی کند. به زعم من، اگر کمی فاصله بیافتد و آن پزشک موضوع را فراموش کند، احتمالا خودش هم نخواهد توانست، پرده از محتوای واقعی نسخه بردارد.

۳ اسفند ۱۳۹۴

نقطه آبی رنگ پریده

این تصویر یکی از محبوب‌ترین مناظر و تصاویر علمی ثبت شده است. نام تصویر نقطه آبی رنگ پریده (Blue Pale Dot) است و در میان منجمین بسیار معروف است؛ تا جایی که برخی این تصویر را، تابلوی مونالیزای فضانوردی و نجوم می‌دانند.

این یک عکس از زمین، از فاصله ۶ میلیارد کیلومتری است و حدود ۲۶ سال پیش توسط فضاپیمای وُیجر یک، ثبت شده است. این فضاپیما در سپتامبر ۲۰۱۳ از فضای منظومه شمسی خارج شد و در حال حاضر، دورترین ساخته دست بشر، از کره زمین است. اندازه زمین در تصویر فوق، کوچکتر از یک پیکسل، و فقط حدود ۱۲ درصد اندازه یک پیکسل است. نوارهای رنگی نیز، حاصل انعکاس نور خورشید در لنز دوربین ویجر یک هستند. نسخه اصلی تصویر و اطلاعات تکمیلی در خصوص آن را می‌توانید در ویکی‌پدیا بخوانید.

۲۶ بهمن ۱۳۹۴

فاصله کلمات از خودشان

این که انسان می‌تواند اسم و کلمه اختراع کند، قدرتی بی نظیر به او می‌دهد که وی را کاملا متمایز از دیگر موجودات زنده می‌کند. هر چند در سایر موجودات زنده، به ویژه میمون‌ها و سایر پستانداران نیز، این توانایی دیده شده است؛ اما سطح انسان بسیار بالاتر از سایر موجودات است. انسان هم تعداد کلمات بیشتری می‌تواند بسازد و هم گستره وسیعی از معانی را پوشش می‌دهد. مثلا از یک میمون یا دلفین، می‌توان انتظار داشت که معنای کلماتی مثل من، تو، درخت، قلمرو و غذا را بداند؛ اما به احتمال زیاد، کلماتی مثل تکریم، انتقاد، مهبانگ، پشتیبانی و تحول، جایی در لغت‌نامه ایشان نخواهد داشت.

اعتبار همه کلمات به معنایی است که به همراه خود دارند و قطعا بدون این معنا، اگر روی کاغذ هستند، فقط یک شکل هندسی محسوب می‌شوند و اگر گفته می‌شوند، صرفا یک موج مکانیکی هستند که در هر محیطی نیز، امکان انتشار ندارد. با این حال، بعضا کلمات نه تنها معنایشان کمرنگ می‌شود و یا از دست می‌رود؛ بلکه حتی معنای متضاد هم می‌گیرند.