چند روز پیش، در ۵ اسفند ۱۳۹۵، تیم امنیتی گوگل خبر یافت شدن اولین نمونه از تصادم (Collision) در الگوریتم SHA-1 را در اینجا [+] منتشر کرد. با وجود این که این موضوع به صورت نظری چندین سال قبل در مقالات علمی اعلام شده بود، اما این یک نمونه کاملا عملی است و سیاست کاری بسیاری از شرکت‌ها و سیستم‌های نرم‌افزاری را تحت تأثیر قرار خواهد داد. اما این الگوریتم چیست و چرا این موضوع این قدر مهم است؟
مدتی قبل، به طور اتفاقی یکی از برنامه‌های تلویزیون ایران را دیدم، که به موضوعات حوزه فناوری اطلاعات اختصاص داشت. موضوع برنامه خوب بود و به نظرم جالب آمد. اما در بخشی از برنامه، مواردی گفته شدند که بسیار متأثر کننده بودند.
در بخشی از این برنامه، چند موتور جستجوی ایرانی معرفی شدند، که توسط شرکت‌های داخلی طراحی شده‌اند، و البته که وجود این فناوری‌های بومی، بسیار بسیار خوشحال کننده است. خوب است که ما معادل وطنی و سفارشی شده از امکانات ارائه شده توسط شرکت‌های خارجی را داشته باشیم. و البته مهم‌تر از همه، این که شرکتی و مجموعه‌ای حاضر است روی این موضوعات سرمایه‌گذاری کند، به مراتب خوشحال کننده‌تر است. چرا که ایده‌های این چنینی، اغلب دیر بازده هستند، و برای سرمایه‌گذاران، چندان جذاب نیستند.
حدود یک و ماه نیم پیش، خبر حل مسأله بازی Go توسط گوگل منتشر شد، که در این خصوص مطلبی هم نوشته بودم. چند روز پیش، سیستم آلفاگو، که مبتنی هوش مصنوعی است و توسط گوگل توسعه داده شده است، در سه بازی پی در پی، قهرمان جهان در بازی Go را، شکست داد. این یک دستاورد بزرگ است و مرزهای دانش هوش مصنوعی را به میزان قابل توجهی، جابجا کرده است. البته در یک بازی نیز، لی سِدول توانست آلفاگو را شکست دهد و تا کنون نتیجه ۳ بر یک، به نفع آلفاگو است. بازی پایانی، قرار است که فردا برگزار شود؛ اما طبق قوانین، از هم اکنون آلفاگو، مستقل از نتیجه بازی پایانی، برنده محسوب می‌شود.
بازی Go یکی از بازی‌های بسیار قدیمی است، که بیش از ۲۵۰۰ سال پیش، در چین ایجاد شده است. این بازی، هم اکنون توسط بیش از ۴۰ میلیون نفر در سراسر دنیا انجام می‌شود و قواعد بسیار ساده‌ای دارد. اما با این حال، به دلیل تعداد حالات بسیار زیادی که دارد، هوش مصنوعی تا کنون قادر نبود که در سطوح حرفه‌ای، با انسان رقابت کند. تعداد حالات این بازی، بزرگ‌تر از تعداد اتم‌های کل کیهان است. این عدد، چیزی حدود ده به توان صد برابر، بزرگ‌تر از تعداد حالات بازی شطرنج است. از این نظر، تا کنون باور بر این بود که، هیچ هوش ماشینی (حداقل با فناوری کنونی) امکان رقابت با انسان را ندارد.