سیدمصطفی کلامی هِریس

چند ماه قبل، مقاله جالبی منتشر شد که مدت‌ها بود می‌خواستم در خصوص آن، مطلبی را در اینجا بنویسم. در اواخر اکتبر ۲۰۱۶ ، مقاله‌ای با عنوان «پیش‌بینی تصمیمات قضاوتی پرونده‌های دادگاه حقوق بشر اروپا: یک رویکرد پردازش زبان طبیعی»، در مجله علوم کامپیوتر PeerJ منتشر شد که افق‌های جدیدی را از کاربردهای هوش مصنوعی، روشن می‌کند. در صورتی که مایل به مطالعه این مقاله هستید، فایل آن در این لینک [+] در دسترس شماست.

در این پژوهش، از داده‌های ۶۰۰ پرونده قضایی مطرح شده در دادگاه حقوق بشر اروپا (ECHR) استفاده شده است و سیستم هوشمندی که با استفاده از یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی (NLP) پیاده‌سازی شده است، با دقت ۷۹ درصدی، توانسته است که تصمیم نهایی مربوط به پرونده‌ها را، به درستی پیش‌بینی نماید. البته نباید انتظار داشته باشیم که به این زودی‌ها قاضی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، مسئولیت تعیین سرنوشت پرونده‌ها را به عهده بگیرند؛ هنوز فاصله زیادی با این موضوع وجود دارد. اما آن چه مسلم است، این نتیجه درخشان، افق‌های جدیدی را در برابر بشریت باز می‌کند.

در حال حاضر، طبق گفته اعضای تیم پژوهشی این مقاله، یکی از بهترین کاربردهای این سیستم، تعیین اولویت رسیدگی به پرونده‌های رسیده به دادگاه است. با توجه به دقت قابل قبول پیش‌بینی نتایج، این سیستم می‌تواند پرونده‌های حساس‌تر را زودتر در مسیر بررسی توسط قضات انسانی قرار دهد. این کاربرد، می‌تواند از خسارت‌هایی پیشگیری کند، که بعضا به خاطر طولانی شدن روند بررسی پرونده‌ها پیش می‌آیند.

پیش از این نیز، در این نوشته [+] در خصوص تاثیر هوش مصنوعی بر آینده مشاغل، مواردی را مطرح کرده بودم. اساسا، هر کاری که بدنه اصلی آن، بررسی، تطبیق و تشخیص است، به راحتی با استفاده از رویکردهای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی قابل شبیه‌سازی است. این آینده اجتناب ناپذیر مشاغلی است که وجه تطبیقی و کارشناسانه دارند. هم اکنون، در برخی از کشورها، اساسا موضوع بررسی اظهارنامه‌های مالیاتی و تشخیص پدیده‌هایی مانند تقلب یا فرار مالیاتی، به نرم‌افزارها سپرده شده است. تا جایی که اطلاع دارم، در کشور ما نیز، قدم‌هایی برای تجهیز اداره مالیات با این سیستم‌ها، برداشته شده است؛ که صد البته جای خوشحالی دارد.

بسیاری از مشاغل در چند دهه آینده حذف خواهند شد و عملا کشوری که نتواند نیروی انسانی خود را، به سمت کارهای خلاقانه (که از عهده کامپیوترها خارج است) هدایت کند، با خیل عظیمی از هزینه‌ها و افراد بیکار دست به گریبان خواهد بود. کلید اصلی اجتناب از این اتفاق، سرمایه‌گذاری بر روی شیوه‌های نوین آموزش و مهارت آموزی است. مسیر آموزشی پیشنهاد شده در نظام آموزش سنتی، نمی‌تواند و نباید برای ساختن آینده کشور کافی باشد. یک فرد، در عرض ۱۶ سال، واقعا باید بتواند هر آنچه را که برای کار کردن خلاقانه لازم دارد، یاد بگیرد. کشوری که موضوع آموزش شخصی‌سازی شده  و سریع را حل نکرده باشد، در آینده دچار بحران عمیقی خواهد شد.