سیدمصطفی کلامی هِریس

چندی پیش، انتشارات پیرسون (Pearson) اعلام کرد که از چاپ کتاب خداحافظی می‌کند. بله؛ درست خوانده‌اید. بزرگ‌ترین ناشر کتب درسی و آموزشی جهان، تصمیم گرفته است دیگر «کتاب چاپی» نداشته باشد. خبری بسیار مهم و تأمل برانگیز برای فعالان حوزه محتوا و نشریات است.

تصویر زیر هم متعلق به آخرین نسخه از مجله Express (وابسته به واشنگتن پست) است که با تیراژی بالغ بر ۱۸۰ هزار نسخه در روز، چاپ و توزیع می‌شد. مجله Express، با این تیتر خداحافظی کرد: «امیدواریم از گوشی‌های متعفن‌تان لذت ببرید».

صنایع مبتنی بر محتوا، به سرعت در حال عبور از «کاغذ» هستند. نشر مبتنی بر کاغذ، اعم از روزنامه، مجله یا کتاب کاغذی، به پایان خود رسیده‌اند. فقط بخش کوچکی از مشکل، کاغذ است. چرا که بعید است واشنگتن پست، مشکلی در تأمین هزینه داشته باشد؛ چون سال‌ها این نشریه را رایگان منتشر و پخش کرد. نشر کاغذی، به خاطر خود مدیا و مقیاس ناپذیری حذف خواهد شد.

بسیاری از ناشران کاغذی در ایران (شامل ناشرین کتاب، مجلات و روزنامه‌ها)، حتی اگر کاغذ و خدمات چاپ‌شان هم رایگان شود، باز هم مشکل خواهند داشت. انگار، شرکتی بخواهد با اسب‌هایی که به رایگان در اختیار دارد، خدمات پستی ارائه کند؛ نتیجه کاملا مشخص است.