سیدمصطفی کلامی هِریس

آلان تورینگ (Alan Turing) ریاضی‌دان و دانشمند بریتانیایی، و یکی از پایه‌گذاران علوم کامپیوتر بود و به عنوان پدر علم هوش مصنوعی و محاسبات کامپیوتری نیز شناخته می‌شود. امروزه، به دلیل خدمات ارزنده تورینگ به علم محاسبات و رایانه، مهم‌ترین جایزه علمی این رشته به نام «جایزه تورینگ» شناخته می‌شود.

وی با ایجاد ماشین تورینگ، یک رویکرد موثر و کاربردی برای محاسبه پیچیدگی الگوریتم‌ها ارائه نمود. ضمنا، یکی از مهم‌ترین معیارهای تشخیص هوشمندی سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، معیار یا آزمون تورینگ است. طبق این معیار، اگر ماشینی بتواند در ارتباط با انسان، طوری رفتار کند که انسان متقاعد شود که با یک انسان دیگر در ارتباط است، می‌توان نتیجه گرفت که آن ماشین به معنای واقعی کلمه، هوشمند است. این موضوع، علاوه بر متون علمی، در بسیاری از فیلم‌های علمی-تخیلی نیز، مورد اشاره قراره می‌گیرد.

فیلم بازی تقلید (The Imitation Game)، محصول سال ۲۰۱۴ به کارگردانی مورتن تلیدام است و به بررسی بخشی از زندگی آلان تورینگ می‌پردازد. در این مقطع خاص، در میانه جنگ جهانی دوم، تورینگ به همراه تعداد دیگری از دانشمندان، با ارتش بریتانیا برای رمزگشایی پیام‌های سری نیروی دریایی آلمان نازی، همکاری می‌کند. نهایتا با موفقیتی که تورینگ و همکارانش کسب می‌کنند، می‌توانند جان هزاران شهروند غیر نظامی را نجات دهند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بارز این فیلم، پرداختن به جنبه‌های بسیار شخصی و روحیات آلان تورینگ است؛ به خصوص این موضوع که، او طبق عادتی که در دنیای ریاضی دارد، عادت به تجزیه و تحلیل حرف‌های چندلایه ندارد. برای دعوت از او برای آمدن به نهار، نباید به او گفته شود که: «ما داریم می‌ریم نهار بخوریم»؛ باید مستقیما پرسیده شود که: «آلان برای نهار خوردن با ما می‌آیی؟». روحیه تلاشگر و الهام بخش تورینگ، به خوبی در این فیلم به تصویر کشیده شده است، که لازمه اصلی موفقیت او در شکستن رمز آلمان‌ها بود. در جایی از فیلم، تورینگ با یکی از فرماندهان ارتش، این گفتگو را دارد:

آلان تورینگ: من حل کردن مسائل رو دوست دارم، فرمانده. و مسأله اِنیگما (ماشین رمز آلمان‌ها) سخت‌ترین مسأله دنیاست.

فرمانده دنیستون: انیگما سخت نیست؛ غیر ممکنه. آمریکایی‌ها، روس‌ها، فرانسوی‌ها، آلمان‌ها، همه و همه فکر می‌کنن که کدهای انیگما، غیر قابل شکستن هستند.

آلان تورینگ: خوبه. پس اجازه بدید من تلاشم رو بکنم تا مطمئن بشیم. این طور نیست؟

/ پایان دیالوگ /

قطعا چنین روحیه‌ای است که می‌تواند منجر به رسیدن به یک نتیجه عالی و بی‌نظیر شود. بسیاری از چیزهایی که امروزه زندگی ما را راحت و لذت‌بخش کرده‌اند، مرهون زحمت و تلاش شبانه‌روزی افرادی چون آلان تورینگ است.