سیدمصطفی کلامی هِریس

واژه بوت‌استرپینگ (Bootstrapping) اصطلاح معروفی در حوزه‌های مختلف، از جمله آمار، کسب و کار، مهندسی نرم‌افزار، حقوق و اقتصاد مالی است. انگار یکی از بند پوتین خودش بگیرد و خود را بلند کند. سخت است؛ اما کاملا ممکن. به نظر می‌رسد برای خروج ایران از وضعیت فعلی، نیاز به بوت‌استرپینگ همگانی داریم. شرایطی که در آن هستیم، چندان مطلوب نیست. اما برای اصلاح همین موارد، نیاز به زیرساخت‌هایی داریم که اگر فراهم بودند، مشکلی هم نداشتیم.

قدر مسلم این است که فرد به فرد مسئولیم و باید همه امکانات‌مان را به کار بگیریم. از طرفی، باید ترک عادت و بلکه، خرق عادت کنیم. هر کسی، مستقل از پاسخی که جامعه به او می‌دهد، باید تلاشش را به بیشینه مقدار ممکن برساند؛ درست مثل بوت‌استرپینگ کسب و کارها.

افرادی که با بوت‌استرپینگ، شرکتی را سر و سامان می‌دهند، سختی می‌کشند؛ اما الزاما منتظر ورود سرمایه از بیرون نمی‌مانند. الان تقریبا همه مردم ما، منتظرند تا سرمایه اجتماعی عظیمی وارد جامعه شود و به اتکای آن، شروع کنند. اما این سرمایه باید توسط خود مردم خلق شود. باید شروع کنند. با منتظر ماندن، کاری از پیش نخواهد رفت.

وقتی از کسی خواسته می‌شود که کار درستی انجام دهد یا تلاش بیشتری کند، غالبا پاسخ این است: «به چه امیدی؟ برای کدوم جامعه؟ مگه چه کسی درست کار می‌کنه؟ فکر کردی اینجا اروپاست؟» و از این قبیل موارد. اما کسی که به این فکرها باشد، هیچ گاه منشأ تغییر و تحول نخواهد شد. باید شروع کند و حلقه اول بوت‌استرپینگ اجتماعی بشود.