سیدمصطفی کلامی هِریس

بیش از هفت سال پیش به همراه دوست و همکار عزیزم، دکتر اسماعیل آتشپز گرگری، پروژه‌ای آموزشی را پایه‌ریزی کردیم، که در ابتدا با نام «متلب سایت» فعالیت می‌کرد، اما بعدها نام آن به «فرادرس» تغییر کرد. پروژه‌ای که طرح آن در یک جلسه دوستانه شروع شد، هم اکنون به بزرگ‌ترین پروژه آموزش آنلاین دانشگاهی در ایران (و به جرأت در خاور میانه) تبدیل شده است. در تیم اجرایی فرادرس، بیش از ۲۰ نفر از جوانان کشور همکاری می‌کنند، بیش از ۱۵۰ نفر از مدرسین و متخصصین کشور در فرادرس تدریس می‌کنند، و بیش از ۵۵ هزار نفر از دانشجویان و اعضای جامعه دانشگاهی، تا کنون از آموزش‌های فرادرسی استفاده کرده‌اند.

فرادرس برای بسیاری از دانشجویان و افراد علاقه‌مند به یادگیری، که در حالت عادی دسترسی به امکانات آموزشی مناسب ندارند، فرصتی ویژه را فراهم کرده است تا بخشی از نابرابری آموزشی تحمیل شده به ایشان، جبران شود و دیگر «عدم دسترسی به آموزش و مدرس خوب»، مانعی بر سر راهشان نباشد. برای من و همکارانم در فرادرس، مایه افتخار است که توانسته‌ایم سهمی در رفع این موانع داشته باشیم و زمینه‌ساز تحقق عدالت آموزشی در ایران عزیز شویم.

علاوه بر پیگیری امور اجرایی در فرادرس، این شانس را داشته‌ام که به عنوان مدرس نیز در این مجموعه فعالیت نمایم و با توجه به علاقه وافری که به موضوع آموزش دارم، برایم فرصتی بی‌نظیر بوده است و توانسته‌ام واسطه آموزش تعداد قابل توجهی از دانشجویان باشم. طبق آمار، اگر قرار بود از مسیر تدریس در نظام آموزشی سنتی، به آموزش دانشجویانی که در ۱۲ ماه گذشته در فرادرس داشته‌ام بپردازم، چیزی بیش از ۴۳ سال طول می‌کشید؛ یعنی ۱۰ سال بیشتر از سن فعلی‌ام. این فقط آمار یک نفر از ۱۵۰ مدرس فرادرس است و یقینا افزایش بهره‌وری آموزشی از طریق فرادرس، محدود به این مقدار نیست.

در کنار توسعه فرادرس و ارائه آموزش‌ها به زبان فارسی، که در ایران و کشورهای همسایه و هم‌زبان مورد استفاده قرار می‌گیرند، ما در حال آماده‌سازی برای ایجاد نسخه بین‌المللی آموزش‌های فرادرس هستیم و هدف اصلی ما، ایجاد یک نوع متعالی از صادرات برای کشور عزیزمان ایران است: صادرات دانش و آموزش. جالب است که بسیاری از آموزش‌های فرادرس، اصولا در جهان برای نخستین بار و به زبان فارسی ارائه شده‌اند و معادلی در سایر زبان‌ها ندارند؛ و از نظر ما، این یک فرصت بی‌نظیر برای کشور عزیزمان محسوب می‌شود.

در همین راستا، از چند ماه پیش، پروژه‌ای با نام «یارپیز» (Yarpiz) شروع کرده‌ایم، که فعلا در ابتدای راه است؛ اما فیدبک‌های خوبی را از جامعه علمی بین‌المللی دریافت کرده است. به عنوان مثال، پروفایل یارپیز در میان قریب به ۱۱ هزار مشارکت کننده FEX، دارای رتبه ۲۳ است. صرفا برای ارزیابی شرایط حضور در حوزه آموزش آنلاین برای ارائه آموزش‌های تخصصی و دانشگاهی، یک دوره آموزشی با عنوان Particle Swarm Optimization in MATLAB به زبان انگلیسی تدریس نمودم، که حدود یک ماه پیش بر روی یارپیز منتشر شد.

به طور موازی، این دوره آموزشی بر روی وبسایت یودمی (Udemy) نیز منتشر شده است، که آمار جالبی را دارد. در یک ماه گذشته، ۵۱۳ دانشجو از ۷۵ کشور در سراسر جهان، در این دوره آموزشی آنلاین شرکت کرده‌اند، که ۲۵ درصد آن‌ها، از کشور ایالات متحده آمریکا بوده‌اند. دوره آموزشی معادلی که حدود پنج سال پیش به زبان فارسی در فرادرس ارائه شده است، به مراتب توسعه یافته‌تر از این دوره انگلیسی است؛ اما با این حال فیدبک‌های دلگرم کننده‌ای از دانشجویان گرفته‌ایم، که ما را در ادامه این مسیر و ورود جدی به عرصه بین‌المللی، ترغیب می‌کند.