سیدمصطفی کلامی هِریس

چند ماه پیش، یک نفر از یکی از شهرهای محروم با من مکاتبه کرد. خودش سال‌هاست که از آموزش‌های فرادرس در زمینه هوش مصنوعی و پردازش هوشمند استفاده کرده است. اما این بار، برای موضوع دیگری مکاتبه می‌کرد. آموزش اسمال بیسیک را برای پسرش تهیه کرده بود و او سئوالاتی داشت، که خواسته بود من پاسخش را بدهم. اسمال بیسیک زبانی است که مایکروسافت برای مبتدیان (به ویژه کودکان و نوجوانان) ساخته است. اما سئوالات عمیق بودند و نشان می‌داد که یک برنامه‌نویس بالقوه، کم کم به بالفعل تبدیل می‌شود.

آن زمان واقعا حال خوبی داشتم. عالی بود که توانسته بودم، در بیدار شدن حس این پسر نقشی داشته باشم. چرا که دیگر او، مجبور نبود که منتظر بماند و چند سال بعد، و احتمالا پس از ورود به دانشگاه و در صورت مهیا بودن همه شرایط، برنامه‌نویسی بیاموزد و برنامه‌نویس خوبی شود. احتمالا این بهترین کاری بود که می‌توانستم برای او انجام دهم. شاید هیچ گاه در عمرم، آن پسر را از نزدیک نخواهم دید. احتمالا هیچ گاه، نخواهم توانست که به آن شهر بروم و خانه به خانه، به دنبال استعداد نابی مثل او بگردم. خوشحالم که این چنین بخت با من یار بوده است و چنین مسیر نادری ایجاد شده است.

ضبط شدن آموزش برنامه‌نویسی برای کودکان و نوجوانان و ارائه آن در فرادرس، خودش داستانی دارد. یک روز که برای یک کار اداری به محل مربوطه می‌رفتم، دیدم که چند پسر بچه سیزده-چهارده ساله، در پارک نشسته‌اند؛ در گوشه‌ای خزیده‌اند و مشغول قلیان کشیدن هستند. کیف مدرسه همراهشان بود. معلوم بود که مدرسه را برای خودشان تعطیل کرده‌اند. خیلی ناراحت شدم. بیشتر از شرایط آن لحظه آن‌ها و کاری که می‌کردند، این موضوع ناراحتم کرد که دو روز قبل از آن، اخبار مربوط به آموزش برنامه‌نویسی و علوم کامپیوتر به کودکان در کره جنوبی را می‌خواندم. اگر قرار باشد این طور پیش برویم، واقعا بیست سال بعد، کجا خواهیم بود؟

این داستان خیلی اذیتم کرد. واقعا دردم آمد. یکی دو هفته پس از آن بود که کلید ضبط آموزش اسمال بیسیک زده شد. حتی اگر موثر هم نباشد، در آن زمان، تنها کاری بود که از دستم بر می‌آمد. امید داشتم که این آموزش، حداقل یک نفر را، زودتر مهندس کند. زودتر خودش را و استعدادش را بشناسد. راهی را که خودم با مشقت رفته بودم، او راحت‌تر برود. و خوشبختانه، با ایمیلی که در ابتدای نوشته به آن اشاره کردم، ظاهرا بخشی از آرزویم برآورده شد.

موضوع آموزش علوم کامپیوتر خیلی حساس شده است. این موضوع تا جایی حساس است که در راستای پروژه آموزشی CODE، اوباما پیام ویدئویی می‌دهد، با مضمون «علوم کامپیوتر برای همه»، و مدارس را (می‌شود گفت به صورت بخشنامه‌ای) ملزم به آموزش علوم کامپیوتر به دانش‌آموزان می‌کند و برای این موضوع، ۴ میلیارد دلار بودجه تعیین می‌کند [لینک]. امیدوارم ما نیز، روزی بتوانیم چنین برنامه‌ها و طرح‌هایی را، در ایران عزیز داشته باشیم.