مروری بر انواع مغالطات — بخش پنجم

قیاس مع الفارق، از جمله عباراتی است که امکان دارد افراد در شرایط گوناگون از آن استفاده کنند. اما، متاسفانه در برخی از متون، این کلمه را به اشتباه می‌نویسند و برخی نیز آن را با مفهوم اشتباهی به کار می‌برند. نوشتن «قیاس مع الفارق» به صورت «قیاس مع الفارغ»، اشتباه است. اما مفهوم «قیاس مع الفارق» چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید معنی کلمه فارق را دانست. فارق یعنی «جدا کننده» و یا ایجاد کننده تفاوت؛ ترجمه لفظی عبارت «قیاس مع الفارق» هم می‌شود: مقایسه با وجود تفاوت.

۲۲ شهریور ۱۳۹۶

مروری بر انواع مغالطات – بخش چهارم

در ادامه بررسی انواع مغالطات [+]، یک پادکست دیگر نیز آماده شده است که به ادامه موضوع مغالطات تبیینی اختصاص یافته است. از میان مطالب مطرح شده در این پادکست، می‌توان به نقل قول نادرست و ناقص، دروغ، توریه (صرفه‌جویی در بیان حقیقت)، تحریف، تعبیر نادرست و تاکید لفظی (تاکید بر کلمه) اشاره کرد. امیدوارم مورد توجه و استفاده دوستان و همراهان گرامی قرار بگیرد.

۸ شهریور ۱۳۹۶

مروری بر انواع مغالطات – بخش سوم

در ادامه بررسی انواع مغالطات [+]، یک پادکست دیگر نیز آماده شده است که به موضوع مغالطات آماری و عددی اختصاص یافته است. امیدوارم مورد توجه و استفاده دوستان و همراهان گرامی قرار بگیرد.

۱۷ مرداد ۱۳۹۶

ژن خوب، ژن بد اخلاق

اواخر تیر ماه ۱۳۹۶ بود که در مصاحبه‌ای [+]، «حمیدرضا عارف» پسر دکتر عارف، موضوع جنجالی «ژن خوب» را مطرح کرد، که واکنش‌های زیادی هم در فضای مجازی، رسانه‌ها و مطبوعات در پی داشت. چند روز پیش نیز، سخنرانی «لیلی گلستان» دختر ابراهیم گلستان، در یک رویداد TEDx در تهران، با عنوان «خواستم، شد» منتشر گردید. نکات مثبت و منفی فراوانی در هر دو مورد وجود دارند. اما من تمایل دارم، یک اشتباه منطقی مشترک در میان دو پدیده مورد اشاره را، در اینجا بیاورم.

سود شش دانگ!

مدتی قبل، روی یک بیلبورد تبلیغاتی، طرحی را دیدم که مربوط به یک بانک یا موسسه مالی بود. هدف از تبلیغ، تشویق مخاطب به سرمایه‌گذاری بود و عبارتی با این مضمون در طرح دیده می‌شد: سود شش دانگ! اما این چه اشکالی دارد؟ در این پست قصد دارم به یک ترفند شایع تبلیغاتی بپردازم که می‌توان آن را، در رده مغالطات منطقی طبقه‌بندی کرد.

۲۷ خرداد ۱۳۹۶

۱۷ خرداد ۱۳۹۶

مروری بر انواع مغالطات – بخش یکم

مغالطه یا سفسطه (Fallacy)، اشتباهی منطقی است که به وفور در گفتار و یا نوشتار روزانه و در منابع مختلف انواع آن را می‌بینیم، و یا خودمان نیز، دانسته یا ندانسته، مرتکب آن می‌شویم. مغالطه زمانی اتفاق می‌افتد که یک نتیجه‌گیری یا بیان نادرست ارائه شود، به نحوی که این گفته یا نوشته، از پیش فرض منطقی درستی بهره نبرده باشد و یا، اساسا با پیش فرض‌های در نظر گرفته شده، گزاره مورد ادعا، قابل استنباط نباشد. مغالطات اشتباهات رایجی هستند و به شکل‌ها و انواع مختلفی، در محاوره یا متون مکتوب، می‌توان رد پای آن‌ها را دید.

۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۵

کاردک و پفک

چند سال پیش، مطلبی به دفعات توسط افراد مختلف به اشتراک گذاشته شد، که خلاصه و مضمون آن را در ادامه آورده‌ام: «پفک ماده غذایی بسیار مضری است. برای این که بدانید این ضرر تا چه اندازه است، یک تکه پفک را خیس کنید و به دیوار بچسبانید. پس از چند روز، خواهید دید که حتی با کاردک هم نمی‌توانید پفک را از دیوار جدا کنید. ببینید که این ماده غذایی، چه بلایی بر سر شما و دستگاه گوارش‌تان می‌آورد».