چند ماه پیش، در رویداد TEDx دانشگاه علامه طباطبایی، سخنرانی را با عنوان «یادگیری مهارت و مهارت یادگیری» ارائه کردم. در ادامه، متن این سخنرانی آمده است. همچنین، در پایان این مطلب، ویدئوی سخنرانی برای مشاهده در دسترس است.
چند ماه قبل، آقای مهندس علی مددی کاهکش، مدیر مسئول و سردبیر «نشریه علمی، تخصصی، دانشجویی بتا»، با من تماس گرفتند و درخواست انجام یک مصاحبه تصویری آنلاین را داشتند. این مصاحبه، در نشریه بتا به چاپ رسیده است که در دانشگاه شهید چمران اهواز منتشر می‌شود. اکنون که این مصاحبه در مرجع اصلی آن منتشر شده، متن آن را در اینجا نیز منتشر می‌کنم تا علاقه‌مندان امکان مطالعه آن را داشته باشند و اگر این پرسش‌ها برای افراد دیگری نیز مطرح هست، شاید پاسخ خود را دریافت کنند.
متن مصاحبه با نشریه بتا را که از تحریریه آن دریافت کرده‌ام، عینا در اینجا می‌آورم و امیدوارم که مورد استفاده دوستان و همراهان گرامی، قرار بگیرد.
جشنواره ملی «ایران ساخت» توسط ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با هدف حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان برگزار می‌شود. امسال دومین دوره از این جشنواره با شعار «فناوری ایرانی در خدمت کسب و کار ایرانی» در شش بخش رسانه‌های دیجیتال، رسانه‌های دیداری و شنیداری، هنرهای تجسمی، ادبیات، ایده‌بازار و دانش‌آموزی برگزار شد. جای خوشحالی دارد که «فرادرس» امسال توانست تا از میان کلیه کاندیدهای بخش رسانه‌های دیجیتال، در رشته وب‌سایت، مقام اول را کسب کند. این اتفاق مثبتی برای حوزه آموزش آنلاین ایران است، که آن را به طور ویژه به بیش از دویست هزار دانشجوی فرادرس در سراسر جهان، مدرسان فرادرس و کارکنان بزرگترین دانشگاه آنلاین ایران که همه در کنار هم در این موفقیت سهیم هستند تبریک می‌گویم.
اخیرا یک سخنرانی تأثیرگذار از خانم «شمیم اختر» را شنیدم، که در تِد منتشر شده است [لینک]. شمیم یک دختر پاکستانی است، که توانسته است بر خلاف جریان مرسوم و بر خلاف دختران هم سن و سال خودش در خانه نماند و به مدرسه برود. او پس از تمام کردن دوران ابتدایی و دبیرستان، وارد کالج می‌شود، کار پیدا می‌کند، کمک خرج خانواده می‌شود، وارد دانشگاه می‌شود، کارهای مهم‌تر و بزرگ‌تری را در منطقه زندگی‌اش انجام می‌دهد، و نهایتا باعث می‌شود که دید مردم نسبت به تحصیل دختران، تغییر کند.
در خرداد ۱۳۹۵، مطلبی در خصوص آموزش ناشنوایان در این لینک [+] نوشتم و در خصوص لزوم پرداختن به آموزش ناشنوایان، مواردی را بیان کردم. در همان نوشته آمده است: «طبق آمار رسمی، در ایران از هر دو هزار نوزاد، تقریبا ۵ مورد مبتلا به اختلالات شنوایی هستند و از این رو، اختلالات شنوایی، یکی از شایع‌ترین نقایص بدو تولد است. با این آمار، روزانه در ایران، حدود ۱۵ کودک ناشنوا یا کم‌شنوا متولد می‌شوند». آمار موجود از سال ۱۳۹۳، نشان می‌دهد که دست کم ۵۲۰ هزار ناشنوا و کم‌شنوا در ایران زندگی می‌کنند و سالانه حدود ۱۴۰۰ ناشنوای عمیق در کشور متولد می‌شوند. اما با کمی دقیق شدن در شرایط آموزشی این جمعیت، که یکی از شایع‌ترین معلولیت‌های حسی را در ایران دارند، متوجه می‌شویم که متأسفانه وضعیت آموزشی این عزیزان، به هیچ وجه مناسب نیست.
چند روز پیش دو میهمان ویژه در دفتر فرادرس داشتم. این دو نفر از کردستان عراق آمده بودند تا با فرادرس و آموزش‌های آن آشنا شوند و جلسه‌ای با من داشتند. صحبت‌های جالبی مطرح کردند و مهم‌ترینش این بود که در حال حاضر یک پروژه آموزشی غیر حضوری و مبتنی بر اینترنت را در عراق به پیش می‌برند. تلاش‌شان و انگیزه‌هایشان بسیار خوشحال کننده و ستودنی بود. مایه دلگرمی است که با وجود همه مشکلات و موانع، هستند افرادی که پرچم سازندگی و خلق ارزش را، بالا نگه داشته‌اند.
از میان کارهای خوب، و باقیات حسنه‌ای که انسان می‌تواند از خود به جای بگذارد، هیچ یک به اندازه آموختن و یا فراهم کردن زمینه آموزش، نمی‌تواند ماندگار و موثر باشد. آموختن به یک انسان، به زعم من، بهترین هدیه‌ای است که می‌توان به او داد. یک کار خوب دیگر، کاشتن درخت و یادگار گذاشتن آن برای آیندگان است. امروز روز درختکاری بود، و خوش به حال کسانی که، توانستند نهالی بکارند و طبیعت را خوشحال کنند.
درخت‌ها و گیاهان، کارشان مشخص است. بعید است زمانی بخواهند به جای اکسیژن، گازی سمی یا خطرناک را تحویل دهند. اما آموختن، می‌تواند درست انجام نشود و چیزهایی آموخته شوند که ارزشش را واقعا نداشته‌اند. ظرافت کار یک معلم هم، دقیقا همینجاست: در هنگام آموزش، چه چیزی را از خود به یادگار می‌گذاریم؟
دیروز (۱۱ اسفند ۱۳۹۴) در آیین اختتامیه «هشتمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال» به همراه تعدادی از همکاران، حضور داشتم. صحبت‌های خوبی توسط مسئولین وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، و به ویژه وزیر محترم، دکتر علی جنتی، مطرح شدند. یکی از موضوعات جالبی که ایشان به آن پرداختند، موضوع شبکه‌های اجتماعی و اجتناب ناپذیری آن‌ها بود. یکی از جالب‌ترین نقطه نظرات ایشان، مربوط به لزوم بازنگری و به روز رسانی در دیدگاه‌ها نسبت به پدیده‌های نو در حوزه فناوری بود، تا به این ترتیب، حداقل فاصله‌مان را با دنیا حفظ کنیم و بیشتر عقب نمانیم. در کل، صحبت‌های خوبی بودند و امیدوارم که ایشان این نگرش را، در حوزه مدیریتی خودشان، عملیاتی نیز کنند.